L72 – Forgotten Tragedy

Czas na kolejne wyzwanie

22 września 2014 roku o godz. 11:15, po 72 latach od zatonięcia na minie morskiej w pobliżu Malty, został odnaleziony wrak polskiego niszczyciela eskortowego ORP Kujawiak, jednego z cichych bohaterów II wojny światowej na morzu. To, co od tylu lat spędzało sen z powiek historykom spraw wojenno-morskich i sympatykom dziejów polskiej floty wojennej stało się faktem – po wielu poszukiwaniach udało się wreszcie ustalić pozycję zatopionego polskiego okrętu, który w czerwcu 1942 r. wziął udział w operacji „Harpoon”, która skończyła się dla niego tragicznie. Okazuje się, że od lat również Maltańczycy interesowali się wrakiem Kujawiaka. Ich poszukiwania zakończyły się niepowodzeniem…

Informacja o sukcesie polskich badaczy głębin morskich bardzo szybko stała się wiadomością dnia w mediach telewizyjnych, radiowych, prasowych i elektronicznych. Portale historyczne szeroko rozpisywały się o tryumfie, który był udziałem kilku osób należących do Stowarzyszenia Wyprawy Wrakowe. Dzięki ogromnej pracy wykonanej przez członków Stowarzyszenia i bezinteresownemu zaangażowaniu wielu innych osób, dziesiątkom godzin spędzonych w archiwach i czasu spędzonego na analizowaniu posiadanych materiałów archiwalnych pochodzących ze zbiorów krajowych i zagranicznych – często kosztem życia rodziny i najbliższych – odnalezienie wraku ma dla tych ludzi tak duże znaczenie. Wykrycie wraku Kujawiaka stało się dla nich wręcz obsesją. Ich upór przełożył się na sukces.

Dzieje Kujawiaka i jego służba w Polskiej Marynarce Wojennej, ostatnia operacja w której niszczyciel wziął udział oraz tragiczne okoliczności w jakich doszło do zatonięcia są bardzo mało znane i spopularyzowane w polskim społeczeństwie. Zadanie jakie sobie wyznaczyliśmy – jak informują członkowie Stowarzyszenia Wypraw Wrakowych i entuzjaści spraw morskich – to pragnienie przedstawienia prawdy historycznej i chwały okrętu, który przez 382 dni dzielnie służył Rzeczypospolitej na morzach podczas II wojny światowej.

3 czerwca 2015 roku team w poszerzonym składzie wyrusza kolejny raz na Maltę żeby kontynuować badania wraku polskiego niszczyciela eskortowego typu Hunt II. Dla tych osób ekspedycja zaczęła się dużo wcześniej, a mianowicie od wizyty w gościnnych murach The National Archives (Brytyjskim Archiwum Narodowym) w Kew oraz w Brytyjskim Urzędzie Hydrograficznym w Taunton. Zapoznano się z materiałami archiwalnymi przechowywanymi w Instytucie Polskim i Muzeum gen. Sikorskiego w Londynie. Ilość i jakość zebranych dokumentów robi wrażenie. Partnerem podczas trwania następnej ekspedycji jest Wydział Archeologii Uniwersytetu Maltańskiego. Wielkim wsparciem, dobrym duchem i przyjacielem członków ekspedycji jest dr Timmy Gambin z Uniwersytetu Maltańskiego.

Podczas ekspedycji na Malcie planowane jest użycie wysokiej klasy sonaru bocznego firmy Edgetech w celu uzyskania szczegółowego obrazu wraku oraz okolic wrakowiska. Inwentaryzacja i dokumentacja wraku będzie możliwa dzięki pomocy pojazdu podwodnego ROV. Planowane jest także zejście nurków w celu uzyskania odpowiedniego materiału do późniejszego odtworzenia wraku w technice 3D.

16 czerwca z inicjatywy Stowarzyszenia Wyprawy Wrakowe w The Upper Barrakka Gardens odbędzie się ceremonia upamiętniająca 13 polskich marynarzy, którzy zginęli na okręcie. Podczas uroczystości zostanie odsłonięta tablica pamiątkowa ufundowana przez członków stowarzyszania. W grudniu 2015 r. szykuje się duże wydarzenie wydawnicze, na półkach księgarskich pojawi się książka-album, której tematem jest historia i odnalezienie niszczyciela ORP Kujawiak. Możemy zdradzić tajemnicę, że autorem książki jest znany pisarz-marynista Mariusz Borowiak, który już pracuje nad tekstem. Książkę wyda Oficyna Wydawnicza „Alma-Press” z Warszawy. Autor publikacji przygotowuje także niespodziankę dla czytelników angielskojęzycznych.

Jak się łatwo zorientować bardzo dużo będzie się działo przy projekcie L72, a na blogu oraz Facebook’u Wypraw Wrakowych będą publikowane kolejne informacje. O tych poczynaniach będziemy Was informować.

Zapraszamy do lektury!